Calon Y FFeri Community Centre

Hanes Calon y Fferi

Sut y datblygodd yr angen am wasanaeth achub RAF yn weledigaeth o wasanaeth cymunedol

O GAS FILWROL I GANOLFAN GYMUNED FFYNIANNUS

Yr Ail Ryfel Byd hyd y Presennol

Ar ddechrau'r Ail Ryfel Byd, sefydlodd y Llu Awyr ganolfan Achub Awyr/Môr ar flaendraeth Glanyfferi, gan ddefnyddio cychod modur cyflym o gwt Nissen mawr i achub awyrenwyr a saethwyd i lawr dros y môr. Roedd personél yn cael eu lletya mewn lletyau drws nesaf i'r brif ffordd i Gaerfyrddin. Fodd bynnag, creodd yr amrediad llanw uchel a’r banciau tywod symudol broblemau, ac adleolwyd gweithrediadau achub i Aberystwyth ym 1942.

Cadwodd yr Awyrlu'r cyfleuster Glanyfferi fel canolfan cynnal a chadw a defnyddiodd The Billets i gartrefu hyd at 120 o ddynion a oedd wedi'u lleoli yma. Roedd pedwar cwt Nissen (a dynnwyd yn y 1980au) a rhai cytiau pren (sy’n dal i gael eu defnyddio heddiw), ynghyd â hangar agored – tair wal a tho – a addaswyd yn ddiweddarach yn neuadd.

Ar ôl y rhyfel, defnyddiodd y Cyngor Sir y safle at amrywiaeth o ddibenion, gan gynnwys darparu cinio ysgol i blant ysgol gynradd y pentref a oedd yn cerdded yma bob amser cinio tan i’r ysgol sefydlu ei gwasanaeth arlwyo ei hun yn 1990.

Yn y cyfamser, datblygwyd yr adeiladau fel Canolfan Addysg Bellach, a agorwyd yn swyddogol ym 1969 gan Charles Neville, Arglwydd Raglaw Sir Gaerfyrddin. Roedd ystafell fwyta a chegin newydd, sawl ystafell ddosbarth, 60 ystafell wely a dwy ystafell ymolchi/cawod. Ym 1977, gosodwyd basnau ymolchi yn yr ystafelloedd gwely. Cynhaliodd y Cyngor Sir gyrsiau hyfforddi, cynadleddau a dosbarthiadau nos yma, a llogi'r cyfleusterau i sefydliadau (gan gynnwys Cerddorfa Genedlaethol Ieuenctid, Cymdeithas Addysg y Wakers a'r Eglwys yng Nghymru) ar gyfer digwyddiadau preswyl.

Caeodd y Ganolfan Addysg Bellach hon yn 2009. Yn 2010, symudodd meddygfa Minafon i mewn, ac yn 2013 dechreuodd marchnad ddydd Sadwrn. Cymerodd The Men's Shed drosodd un o'r cytiau llety yn 2014.
Ar ddiwedd 2015 arwyddodd Grŵp Menter Gymdeithasol Glanyfferi brydles 99 mlynedd gyda'r Cyngor i ddod â'r adeiladau yn ôl i ddefnydd. Mae camau adnewyddu amrywiol wedi digwydd: creu uned fusnes ar gyfer busnesau bach lleol, gwella effeithlonrwydd ynni'r adeilad trwy uwchraddio ffenestri a drysau a gosod paneli solar ar y to, a'r datblygiad diweddaraf o 5 ystafell wyliau hygyrch iawn.

Mae’r safle bellach yn lle bywiog i bawb ei fwynhau, boed yn ymweld ar wyliau, yn defnyddio ein cyfleusterau busnes, neu’n mwynhau lluniaeth yn y Caffi.